Hej ogarnięci !!!

aktualności

„O języku polskim z językoznawcą”

    „Od słowa o słowa”- to temat warsztatów językowych zorganizowanych 10.05.2023 r. przez Miejską i Powiatową Bibliotekę Publiczną w Dębicy. Uczniowie klas z rozszerzonym językiem polskim- 1b, 2b - mogli porozmawiać z Mateuszem Adamczykiem (popularyzatorem wiedzy o polszczyźnie, autorem książki „Płeć w polszczyźnie”, prowadzącym kanały na YouTube i Instagramie, polonistą, doktorantem UW, sekretarzem naukowym Zespołu ds. Kultury Języka i Polityki Językowej Narodowego Centrum Kultury oraz członkiem Zespołu Retoryki i Komunikacji Publicznej Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN. ) na temat gwary młodzieżowej, zapożyczeń w naszym języku, poprawności językowej, frazeologizmach, metaforach na co dzień, magicznej mocy języka, procesach słowotwórczych, etymologii wyrazów. 

  Od tej pory młodzież uczestnicząca w spotkaniu wie wszystko na temat: śpiulkolotu, prawaningu, leżingu, rozkminiania, dzbana, essy i biegania jak kot z pęcherzem  xD.

 

 

Z wielką sztuką oko w oko

22.09.2021 r. młodzież z klasy 3c3 (profil z rozszerzonym językiem polskim) miała okazję zobaczyć w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie sztukę przez duże „S”. 
Wystawa  czasowa Jacek Malczewski – portret własny ukazuje malarstwo wielkiego twórcy polskiego modernizmu, symbolisty przełomu XIX i XX wieku. Epoka Młodej Polski stała się dla Jacka Malczewskiego wyjątkowym czasem- artysta malował wielokrotnie swoje oblicza w różnych kontekstach. Symbolika jego dzieł jest więc wielopłaszczyznowa, co daje odbiorcy duże możliwości w interpretacji. Natomiast szczególnie wymowne są jego autoportrety  namalowane w ostatnich latach życia.
Warto zauważyć, że portrety własne Jacka Malczewskiego znajdują się na stałych wystawach w największych muzeach w naszym kraju, a także poza granicami Polski (np. we Lwowie).
Wystawa Jacek Malczewski – portret własny to ponad 20 obrazów (z czego kilka nieznanych) z 9 instytucji. To wyjątkowa okazja do spotkania z  wielką sztuką w autoportrecie. Taką możliwość mieli właśnie uczniowie naszego liceum, uczestnicząc w wycieczce edukacyjnej.
Wystawa w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie została zrealizowana dzięki współpracy i użyczeniu dzieł artysty z następujących instytucji:
Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Muzeum Narodowego w Krakowie, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Akademii Sztuk Pięknych im. J. Matejki w Krakowie, zbiory ASP, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum Narodowego w Lublinie, Miasta i Gminy Zakliczyn – Urzędu Miejskiego w Zakliczynie

 

„Warto rozmawiać … z dziennikarzem”

23.10.2019 r. uczniowie klas 2c i 2b (grupa dziennikarska) mieli okazję spotkać się i porozmawiać z dziennikarką „Obserwatora Lokalnego” oraz absolwentką naszej szkoły , panią Agnieszką Majbą-Pochwat. W ten sposób młodzież poznała tajniki pracy w redakcji, plusy i minusy tego zawodu. Można powiedzieć, że pani redaktor znalazła się w krzyżowym ogniu pytań, ale poradziła sobie świetnie. Zaproszony gość opowiadał również o swojej karierze zawodowej, zwracając szczególną uwagę na sytuacje z życia, które wymagały nie lada odwagi w podejmowaniu decyzji. Pani Agnieszka Majba-Pochwat w swojej wypowiedzi podkreślała, jak ważna jest etyka w pracy oraz wiedza i doświadczenie. Lekcję tę uczniowie 1 LO zapamiętają na długo.

 

Inauguracja współpracy naszego liceum z Wydziałem Filologicznym Uniwersytetu Rzeszowskiego

Dnia 20.11.2017 r. nasze liceum, jako jedno z kilku w województwie podkarpackim, podpisało współpracę z Wydziałem Filologicznym Uniwersytetu Rzeszowskiego.

W tym dniu uczestniczyliśmy także w dwóch wykładach, których tematem wspólnym była kobieta.

Pierwszy wykład prof. dr. hab. Kazimierza Ożoga nosił tytuł „Żena, niewiasta, białogłowa, kobieta, dziewka, mać, baba… - osoba płci żeńskiej historii języka polskiego” i przybliżył on nam pochodzenie słowa „kobieta”. Poznaliśmy także historię innych określeń, którymi nazywano kobiety w dawnej polszczyźnie. Drugi wykład pod tytułem „Emancypacja kobiet
w republikańskim Rzymie” został wygłoszony przez prof. Piotra Berdowskiego.

W przerwie pomiędzy wykładami studenci Wydziałów Filologicznego
i Socjologiczno – Historycznego w interesujący sposób zaprezentowali uczniom oba wydziały. Myślę, że dla nas, jako tegorocznych maturzystów, było to szczególnie ważne i ciekawe.

Mamy nadzieję, że wykłady będą dla uczestników interesującą lekcją języka polskiego 
i historii, a współpraca ILO z uniwersytetem będzie owocna dla humanistów.

Aleksandra Buczak kl. 3g

„Był taki człowiek, byli ludzie i ciągle tacy są…”

15 września 2016 r. udaliśmy się (kl. 2G) do Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Dębicy, aby wysłuchać wykładu dr Waldemara Smaszcza – historyka literatury, krytyka, eseisty i tłumacza. Wystąpienie nawiązywało do obchodzonej w tym roku 1050 rocznicy chrztu Polski i nosiło tytuł „Był taki człowiek, byli ludzie i ciągle tacy są… Od Mieszka I – polskie słowo i dzieje”. Pierwsza część spotkania miała charakter historyczny. Mogliśmy posłuchać o tym, jak państwo polskie przekształciło się z pogańskiego na chrześcijańskie oraz o pierwszym księciu polskim – Mieszku I. W swojej wypowiedzi p. Waldemar Smaszcz nawiązywał do książki Józefa Ignacego Kraszewskiego pt. „Lubonie”, której fragmenty mogliśmy usłyszeć.

Następnie zapoznaliśmy się z tym, jak wyglądały obchody 1000 rocznicy chrztu Polski. Odwołaniem do tego wydarzenia był poemat religijny Karola Wojtyły pt. „Wigilia wielkanocna 1966”. W tym wypadku również mieliśmy okazję posłuchać kilku wierszy traktujących o historii Polski czy miłości do ojczyzny.

Spotkanie było dla nas przede wszystkim lekcją historii. Jednak na koniec mogliśmy zadawać pytania, dzięki którym poznaliśmy kilka utworów p. Waldemara Smaszcza, dowiedzieliśmy się, jak wygląda praca krytyka literackiego czy tłumacza poezji. Myślę, że na spotkaniu poruszono wiele interesujących tematów i na pewno każdy miał okazję posłuchać czegoś, co go zainteresuje.

Aleksandra Buczak, kl. 2G

 

  

Dlaczego warto czytać?

„Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła” – Wisława Szymborska.

Dlaczego warto czytać?

  1. Czytanie rozwija wrażliwość estetyczną, wpływa na rozwój intelektualny, kształtuje wyobraźnię i postawę twórczą.
  2. Uczy myślenia – dobra książka porusza i ożywia umysł.
  3. Wyrabia cierpliwość.
  4. Książka dostarcza wiedzy o świecie i ludziach, kształtuje właściwą hierarchię wartości.
  5. Dobra książka chroni przed uzależnieniem od telewizji i Internetu.
  6. Młody człowiek, budujący swój wizerunek, w literaturze może znaleźć podstawy do konstruowania własnej osobowości SAMODZIELNIE.

Dlatego w związku z przyznaniem naszej szkole dofinansowania na zakup książek w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa  zwracamy się z prośbą do uczniów, rodziców i nauczycieli o sugestie związane z przyszłymi zakupami – czekamy na wasze propozycje w bibliotece szkolnej codziennie od 8.00 – 14.00.

  

„Gdyby starczyło wiedzieć, byłaby tylko nauka” – setna rocznica urodzin ks. Jana Twardowskiego

Śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą.. - autorem tej słynnej sentencji jest współczesny polski poeta, ks. Jan Twardowski. Pisarza z pewnością nie trzeba nikomu przedstawiać, ponieważ jego utwory lub chociaż fragmenty zna każdy. Najczęściej zbudowane były z prostych słów by każdy mógł je zrozumieć, jednak często też z niełatwych metafor, by odnaleźć w nich własny, często odmienny sens.

  Gdyby żył w tym roku obchodziłby setne urodziny. Z tej okazji, 16 października w Bibliotece Miejskiej w Dębicy odbyło się spotkanie z Waldemarem Smaszczem - historykiem literatury, krytykiem literackim, autorem opracowań twórczości m.in. Adama Mickiewicza, Franciszka Karpińskiego, Juliana Tuwima czy Karola Wojtyły i jednocześnie wielkim znawcą dzieł księdza Jana Twardowskiego.

Czytaj więcej...

Wyśmienita zabawa, która pozostawiła po sobie ślad smutnej refleksji.

Młodzież z naszego liceum, na deskach teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, zmierzyła się z mitem sarmatyzmu, a zarazem miała możliwość porównać go ze współcześnie pojmowana polskością.


Za dwa lata, młodzież klas 1a, 1b - widzowie spektaklu „Sąsiedzi” Michała Bałuckiego w reżyserii Waldemara Śmigasiewicza będzie pełnoprawnymi uczestnikami życia społecznego i politycznego Polski. Przedwyborcze spory galicyjskiej szlachty sprzed wieku, ukazane w sztuce "Sąsiedzi"  będą pretekstem do rozmowy o naszym aktualnym portrecie zbiorowym, która pozwoli dokonywać właściwych przyszłych wyborów.

Literacka Nagroda Nobla 2015

Białoruska pisarka Swietłana Aleksijewicz została tegoroczną laureatką Literackiej Nagrody Nobla - zadecydowała Szwedzka Akademia. Była jedną z głównych faworytek krytyków. To pierwszy Nobel w historii Białorusi.

Aleksijewicz to białoruska pisarka i dziennikarka, która jest uznawana za mistrzynię reportażu literackiego. Czytelnicy znają ją przede wszystkim dzięki odważnym książkom, w których nie boi się poruszać trudnych dla Rosji tematów, takich jak choćby katastrofa w Czarnobylu czy radziecka interwencja w Afganistanie.

Czytaj więcej...

Dębickie Refleksje w setną rocznicę śmierci Jerzego Żuławskiego

W piątek 12 czerwca 2015 r. w naszym liceum odbyła się sesja naukowa na temat Jerzego Żuławskiego.

    Na początek przybliżymy Wam postać pana Jerzego. Jerzy Żuławski był polskim pisarzem, poetą, dramaturgiem tworzącym w epoce Młodej Polski. Urodził się w Młynnem pod Limanową. Uczęszczał do gimnazjum w Bochni, następnie do szkoły realnej w Krakowie. Studiował na politechnice w Zurychu, a doktorat uzyskał na Wydziale Filozoficznym uniwersytetu w Bernie. Po powrocie do Polski uczył w gimnazjum. W 1910 roku zamieszkał na stałe w Zakopanem, gdzie mógł realizować swoją pasję- chodzenie po górach. Był współzałożycielem Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Gdy wybuchła I Wojna Światowa wstąpil do Legionów. W 1915 roku zmarł na tyfus w szpitalu wojskowym w Dębicy.

    Był autorem wielu zbiorów wierszy, powieści, sztuk scenicznych, rozpraw filozoficznych i estetycznych. Publikował w „Życiu”, „Młodości”, „Krytyce”, „Strumieniu”, „Chimerze”, „Słowie Polskim”. Przez pewien czas był współredaktorem „Krytyki”.

    Jego najbardziej znane utwory to trylogia science-fiction dziejące się na księżycu, „Na srebrnym globie”, „Zwycięzca”, „Stara Ziemia”, dzięki tym powieściom stał się prekursorem opowiadań fantastycznych. 

    W celu upamiętnienia postaci Żuławskiego I Liceum Ogólnokształcące im. króla Władysława Jagiełły w Dębicy oraz Podkarpackie Stowarzyszenie na Rzecz Uzdolnionych zorganizowało Ogólnopolski Konkurs pt. „Na srebrnym globie”. Po sesji naukowej nastąpiło rozstrzygnięcie konkursu, uczennica naszej szkoły, Honorata Mazur z 2D może pochwalić się wyróżnieniem, które wręczył honorowy gość spotkania- wnuczka Jerzego Żuławskiego- pani Ewa Żuławska Bogacka.

   Po zakończeniu uroczystości uczennice naszego liceum przeprowadziły wywiad z panią Ewą.

 

Czy w Pani rodzinie funkcjonują tradycje związane z Panem Jerzym?

Tak,  młode pokolenie Żuławskich tworzy artykuły oraz książki na temat Polski, które są wysyłane do Anglii. Moja córka jest malarką, a syn muzykiem, ale bardzo lubi chodzić w góry. My z siostrą również chodziłyśmy w góry, po których oprowadzał nas nasz ojciec oraz Marek i Wawrzyniec.

 

Czytaj więcej...

Byliśmy na wykładzie.

W dniu 22.05.2014r. uczniowie klas 1c i 1d z naszej szkoły wybrali się na wykład do Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Dębicy. Gościem spotkania był pan Waldemar Smaszcz - historyk literatury, pisarz, eseista, krytyk. Wykład dotyczył twórczości poetyckiej Jana Pawła II. Wykładowca poruszył problematykę wielu utworów, m. in przybliżył uczniom "Pieśń o Bogu ukrytym" czy "Tryptyk rzymski". Spotkanie nie opierało się jedynie na czytaniu i analizie autorskich utworów Karola Wojtyły. Pisarz podkreślał również, jak ważna jest poezja w życiu każdego człowieka, co być może skłoniło uczniów do osobistych refleksji.

                                                                                                  Adrianna Wójcik kl. 1d 

 

Cenzura dawniej i dziś

5 grudnia 2013 roku uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego w Dębicy wysłuchali wykładu pt. „Cenzura to reklama na koszt państwa – kontrola słowa dawniej i dziś” wygłoszonego przez doktora Arkadiusza Lubonia z Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Spotkanie rozpoczęło się od wyjaśnienia słowa „cenzura”, którego definicja zmieniała się na przestrzeni lat. Aby dokładniej sprecyzować powyższe stwierdzenie, wykładowca posłużył się wieloma przykładami. Przedstawił między innymi życie prymitywnych plemion, uwzględniając w nim występowanie pierwszych cenzur, jakimi były słowa-tabu. Doktor Luboń podał kilka przykładów cenzury ze względów politycznych, społecznych jak i religijnych. Wśród wymienionych znalazły się między innymi cenzura Biblii, 4 strofa hymnu Legionów Piłsudskiego, „Przygody Tomka Sawyera”, czy „Mein Kampf” Adolfa Hitlera.

Na wyświetlanej prezentacji uczniowie mogli zauważyć różnice pomiędzy oryginalną, a ocenzurowaną wersją komiksów „Koziołka Matołka” rysownika Grzegorza Rosińskiego. Podobnie z plakatem „Batmana” z 1989 roku.

                Cenzura istniała od zawsze i nieprędko zniknie z naszego życia. Dawniej realizowana była za pomocą aparatu państwowego. Dziś jest bardziej zakamuflowana. Dotyczy to szczególnie mediów, które zakłamują przeszłość, by łatwiej przedstawiać niepopularne zjawiska. Mając pieniądze, łatwiej dotrzeć do szerokiego grona odbiorców, wybierając tematy, które są chwytliwe, a nie stanowią żadnych wartości.

 

                                                                                                                                             Natalia Masłoń

Lekcja na Uniwersytecie

Dnia 17 grudnia 2013 roku klasa III D wraz z paniami Dorotą Stępień i Sylwią Szubą Cyran wzięła po raz kolejny udział w wykładach na Uniwersytecie Rzeszowskim. Zajęcia prowadzone były przez znaną nam już dr Annę Jamrozek Sowę . Na początku dwie studentki ciekawie wprowadziły nas w temat spotkania jakim była „ Historia i dzieje rodziny”.

Czytaj więcej...

Literacka nagroda Nobla dla Alice Munro

     Alice Munro urodziła się w 1931 roku w Kanadzie. Życie na kanadyjskiej prowincji stało się jednym z głównych wątków jej twórczości. Akcja jej opowiadań obraca się z reguły wokół z pozoru trywialnych i codziennych faktów i obserwacji otaczającej rzeczywistości. Munro to absolutna klasyka literatury współczesnej - błyskotliwa obserwatorka, cyniczna komentatorka społecznych ról i układów. "Jej opowiadania charakteryzuje klarowna konstrukcja i psychologiczny realizm. Niektórzy krytycy nazywają ją kanadyjskim Czechowem" -podkreśla Szwedzka Akademia w uzasadnieniu swojej decyzji.

     Pisarka debiutowała w magazynie studenckim "Folio", teraz gości na łamach tak prestiżowych pism jak "New Yorker", "The Paris Review", czy "Atlantic Monthly". Przez całe lata w Polsce nie odkryta, do tej pory ukazało się zaledwie kilka tomów jej opowiadań m.in.: "Taniec szczęśliwych cieni", "Kocha, lubi, szanuje...", "Uciekinierka", "Widok z Castle Rock", "Zbyt wiele szczęścia" i "Drogie życie". Książki Munro publikowało Wydawnictwo Literackie i W.A.B.

Językowe problemy z żeńskimi nazwami zawodów

Od pewnego czasu można zauważyć pewien istotny językowy problem, a jest nim brak żeńskich form dla określenia pewnych zawodów. Naświetlenie problemu wynika nie tylko z działalności feministek. Świat wokół nas się zmienia i coraz więcej kobiet zaczyna piastować męskie stanowiska pracy. Sytuacja ta stwarza konieczność znalezienia nazw określających te zawody.

W języku polskim nie ma problemu z pewnymi zadomowionymi nazwami zawodów, takimi jak lekarka, nauczycielka czy sekretarka. Kłopot pojawia się, gdy trzeba nazwać kobietę strażaka, prezydenta czy chirurga. Formy strażaczka, prezydentka czy chirurginii brzmią, co najmniej dziwnie. Słowa te mają dziwnie brzmienie wynikające z tego, że nie zdążyliśmy się jeszcze z nimi oswoić lub w ogóle ich jeszcze nie słyszeliśmy. Niemniej jednak, im określenie zawodu wykonywanego przez kobietę jest częściej używane w języku polskim, tym ma szanse ono zagościć w polszczyźnie na zawsze. Dobrym przykładem w tym przypadku jest słowo posłanka. Powstanie słowa wynikło z dużego zapotrzebowania na określenie kobiety w pracującej w parlamencie. Wkład w upowszechnienie tej formy zawdzięcza się także mediom. Sytuacja taka daje nadzieję, że także inne zawody i profesje wykonywane przez kobiety znajdą swoje trwałe żeńskie odpowiedniki.

Feministki od dłuższego czasu liczą właśnie na powstanie takiego stanu rzeczy, gdzie każdy zawód będzie posiadał swój żeński odpowiednik. W wyniku tego często stosują określenia typu psycholożka, prezeska, ministra. Jednakże tego typu nazewnictwo ma także wielu przeciwników, którzy uważają, że określenia te są sztuczne i źle brzmiące. Szczególnie zwraca się uwagę na deprecjonujące nazwy zawodów, tj. dyrektorka, doktorka czy profesorka, powstałe w wyniku dodania do formy męskiej końcówki –ka. Na pewno żadna z pani piastująca takie stanowisko nie będzie z chęcią korzystała z tego typu określenia swojej profesji, gdyż słowo to posiada lekceważący wydźwięk.

Czytaj więcej...

Charakterystyka bohatera literackiego.

 

Charakterystyka bohatera literackiego jest bardzo częstym tematem wypracowań, dość często także pojawia się jako temat zdania maturalnego, dlatego też warto zapoznać się z ogólnymi zasadami pisania tego typu wypracowania.

Charakterystyka jest dłuższą formą wypowiedzi pisemnej, w której dokonujemy opisu konkretnej postaci, lub zborowości. W zależności od kontekstu oraz od tematu zadania możemy wyróżnić kilka typów charakterystyki, z których najczęstsze to charakterystyka indywidualna, porównawcza, charakterystyka statyczna, w której opisujemy postać w oparciu o bardzo wąski przedział czasowy, o konkretny, przedstawiony w książce moment życia bohatera, charakterystyka dynamiczna, w której postać jest opisywana w oparciu o szerszy przedział czasu opisywany w książce. Niezależnie jednak od tego jaką pisze się charakterystykę należy trzymać się określonego schematu, który dotyczy większości wypracowań pisanych w szkołach, a zatem należy uwzględnić wstęp, rozwinięcie i zakończenie.

Wstęp charakterystyki powinien zawierać krótkie przedstawienie postaci, informacje o danych personalnych, o zamieszkaniu, pracy, wieku, jaka jest jego sytuacja rodzinna, wszystkie informacje, które pozwolą umieścić bohatera w konkretnym miejscu i czasie. Wstęp nie powinien być długi, ma średnio obejmować jedną trzecią całości wypracowania.

W rozwinięciu najczęściej zaczynamy od wyglądu zewnętrznego opisywanej postaci, to jak się ubiera, jak się porusza, czym się wyróżnia, charakterystyczne cechy wyglądu, kolejno przedstawiamy jego usposobienie, czy jest pogodny, czy sprawie wrażenie strapionego, jaki ma stosunek do ludzi wokół.

Czytaj więcej...

Jak napisać dobre wypracowanie

Napisanie poprawnego wypracowania pod względem merytorycznym i stylistycznym okazuje się sprawiać wiele trudności uczniom szkół ponadgimnazjalnych. Wielu uczniów prace pisemne zadawane do domu nie pisze samodzielnie, lecz korzysta z materiałów umieszczonych w Internecie, co z kolei sprawia, iż prace klasowe pisane na zajęciach są kiepskiej jakości. Co zatem zrobić by nauczyć się pisać poprawnie wypracowania? Przede wszystkim należy zacząć pisać samemu, tylko wówczas będzie można poprawić swoje oceny z języka polskiego i być przygotowanym do pisemnej matury.

Zabierając się do pisania wypracowania na samym początku należy dokładnie zastanowić się nad tematem, oraz nad tym co chcemy przekazać w swojej pracy, co przeanalizować i jakie wnioski umieścić w podsumowaniu. Zrozumienie tematu jest bardzo istotne, gdyż naprowadza nas na dobry tor wypowiedzi, jaką chcemy, czy też jesteśmy zobowiązani umieścić w wypracowaniu. Pisanie wypracowania nie na temat jest największym błędem i już na samym początku przekreśla naszą pracę.

Każda praca powinna być pisana według konkretnego schematu, na który składa się wstęp, rozwinięcie i zakończenie. We wstępie powinno się umieścić informacje o autorze książki, którą opisujemy, informacje odnośnie epoki, w której powstała i nawiązać do tematu wypracowania. W rozwinięciu powinniśmy umieścić najważniejsze wątki naszejwypowiedzi, starannie dopierając słowa określić to co najważniejsze w naszym przekazie.

Czytaj więcej...